Boekbespreking: De vlucht - Jesús Carrasco

Er was eens, heel lang geleden, een blogpost die heette: Who’s the author? Ik zou gauw onthullen welk boek ik zou bespreken, maar daar kwam een hele tijd niks van.

Toch wil ik nog héél graag iets vertellen over dit prachtige boek. Het is De vlucht van Jesús Carrasco (voor degenen die het prachtige zelfportret mét snor nog niet herkend hadden).

Eerder in 2013 bezocht ik een literaire avond in het NRC Café in Amsterdam waar Carrasco aanwezig was om over zijn boek te praten. Dat was ook meteen het moment dat ik het boek kocht en door hem liet signeren.

Tijdens het gesprek werd me al duidelijk dat De vlucht een heel bijzonder boek is. Pablo Valdivia, docent aan de Universiteit van Amsterdam zei al dat De vlucht revolutionair is. Het boek is op geen enkele manier verbonden aan andere Spaanse publciaties van de laatste tien jaar en is dus heel verfrissend in de Spaanse literaire traditie.

Bijzonder is dat De vlucht Carrasco’s debuutroman is en dat deze meteen al zó succesvol is. Het begon tien jaar geleden. Carrasco schreef eerder voornamelijk korte verhalen. Hij zegt daar zelf over dat het lang duurde voordat hij een novelist was, omdat daar andere skills voor nodig zijn. Het duurde zeven jaar voor hij die vaardigheden had.

Toch was voor publicatie al duidelijk dat dit een heel bijzondere roman was, want voordat het verscheen waren de vertaalrechten al verkocht aan zeventien landen.

De vlucht gaat over een kleine jongen die uit zijn dorp wegvlucht, weg van zijn familie en op zoek naar een beter leven. Daarvoor moet hij de droge binnenlanden van Spanje trotseren, de verwoestende hitte en verzengende droogte. Hij ontmoet een herder waarmee hij verder reist, terwijl de mensen uit zijn dorp hem op de hielen zitten. Waarom de jongen precies vlucht wordt pas aan het einde van het verhaal duidelijk, hoewel Carrasco met kleine subtiele aanwijzingen een aha-moment weet te creëren op het moment dat de waarheid tot de lezer doordringt.

De vlucht beschrijft de worstelingen van het hedendaagse leven, het is heel tijdloos. Dat was een enorme uitdaging, volgens Carrasco. Zijn taalgebruik is heel poëtisch, hij heeft een metaforische manier van beschrijven en toch is het verhaal herkenbaar voor mensen.

Dat is ook de intentie van Carrasco: de poëzie vinden, dat is zijn doel tijdens het schrijven. Volgens hem is dat de mooiste expressie van literatuur en daarom zoekt hij daar altijd naar tijdens het schrijven. ‘And when i find it, i feel: this feels wonderful. I write for these moments.’ De poëzie, maar ook de stilte is enorm belangrijk in Carrasco’s werk. Daarin zitten de meest krachtige momenten van het boek verstopt. Carrasco legde uit dat hij wil dat de lezer nadenkt over de gedachten van de personages. Daarvoor maakt hij gebruik van stilte in plaats van expliciete gedachten.

Een belangrijk vraag werd die avond gesteld, namelijk: is er hoop? Dit is niet duidelijk en juist dit maakt de roman zo goed. Het gebrek aan zekerheid, waarmee iedereen te maken heeft, maakt het verhaal zo herkenbaar voor de lezer.

Ik vind De vlucht een van de mooiste boeken die ik de afgelopen tijd las, en misschien wel het mooiste Spaanse boek in tijden. Je wordt als lezer het verhaal ingezogen, voelt de zon bijna branden op je huid en het verlangen naar een enkele druppel water op je tong. Het boek zit vol stilte, maar is daardoor tegelijkertijd enorm spannend. Je krijgt er bijna een knoop van in je maag. Een boek dat een lezer zich zo ongerust, zo bezorgd doet voelen, is dat enorme succes dan ook meer dan waard.