vrijdag 25 april 2014

Boekbespreking: De zonderlinge avonturen van het geniale bommenmeisje - Jonas Jonasson

 
 
Jonasson doet het weer! Na zijn eerste succes heeft Jonas Jonasson weer een boek geschreven dat je bij elke zin hardop doet lachen. De zonderlinge avonturen van het geniale bommenmeisje is net zo gek, net zo hilarisch en net zo bijzonder als zijn debuutroman De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween (waarvan de verfilming vanaf 1 mei in de bioscopen te zien zal zijn).

Het bommenmeisje, zoals ik het boek afgekort zal noemen, start in de jaren zestig in de sloppenwijken van Zuid-Afrika. Daar groeit de jonge Nombeko op. Als zwart meisje is er voor haar geen uitzicht op een succesvolle toekomst. Ze werkt bij de latrines in haar wijk. Daar leert ze zichzelf op jonge leeftijd het aantal tonnen tellen dat ze elke dag leegt, om de tijd te doden. Langzaam werkt ze zichzelf op tot de rechterhand van haar chef, en tegelijkertijd weer ze een van de latrinewerkers over te halen om haar te leren lezen. Omdat Nombeko geniaal is, en slimmer dan iedereen om haar heen - inclusief de hogergeplaatste blanken, levert dat al gauw vijanden op. Waaronder de ambtenaar van de sanitaire afdeling. Hij ontslaat haar, wat het begin zal vormen van een enorm avontuur voor Nombeko.
 
Onderweg naar de grote bibliotheek van Johannesburg - haar grote droom - wordt Nombeko aangereden door een auto. Omdat haar de schuld wordt aangerekend (ze is immers zwart), moet ze zeven jaar in dienst bij ingenieur Engelbrecht van der Westhuizen (die dronken achter het stuur zat). De ingenieur houdt zich bezig met de ontwikkeling van atoombommen, zonder er enig verstand van te hebben. Nombeko komt daar dus goed van pas. Vele jaren vol gebeurtenissen en ontsnappingspogingen leiden tot een dode ingenieur en Nombeko in Zweden, in het bezit van een atoombom.
 
In Zweden ontmoet Nombeko per toeval de ene helft van een tweeling, genaamd Holger 2, zoon van een geobsedeerde republikein en broer van Holger 1, die wel geregistreerd staat in het bevolkingsregister (in tegenstelling tot Holger 2). De twee vinden elkaar in hun intelligentie en worden verliefd. Het enige dat hun toekomst in de weg staat, is de atoombom en het feit dat ze niet bestaan. De niet-geregistreerde man samen met de vrouw zonder verblijfsvergunning in het bezit van een atoombom gaan samen aan de slag om hun lot te veranderen.
 
Zoals gezegd is Het bommenmeisje net als De 100-jarige man met ontzettend veel humor geschreven. Jonasson weet precies het punt te vinden waarop komische maar serieuze zaken elkaar treffen. Want tussen de lachbuien door is er die kritische noot te vinden op maatschappelijke zaken. Zo schrijft Jonasson op een van de eerste pagina's:
'De kersverse chef latrines legen in Soweto's sector B had nooit op school gezeten. Dat kwam omdat haar moeder andere prioriteiten had, maar ook omdat het meisje van alle landen uitgerekend in Zuid-Afrika ter wereld was gekomen, in het begin van de jaren zestig, toen de politieke leiding van mening was dat kinderen zoals Nombeko niet meetelden. De premier van dat moment werd beroemd vanwege zijn retorische vraag waarom zwarten naar school zouden gaan als ze toch nergens anders voor deugden dan hout of water sjouwen.

In feite had hij het mis, omdat Nombeko stront sjouwde in plaats van hout of water.'

Juist die combinatie maakt de boeken van Jonasson zo fantastisch. Het bommenmeisje laat op een luchtige manier de kloof zien tussen het racistische Zuid-Afrika van de jaren zestig en het goed georganiseerde, rijke en moderne Zweden. Jonasson maakt je aan het lachen met de bizarre, ongeloofwaardige avonturen die zijn hoofdpersonen beleven. Het zwaan-kleef-aan-effect dat in De 100-jarige man zo goed werkte, doet dat in Het bommenmeisje weer. Wereldleiders, koningen en premiers komen voorbij, net als zwendelaars en vervalsers. Alle personages hebben hun fratsen, hun eigenaardigheden en slechte kanten, maar Jonasson toont ook de goede kant van zijn personages en dat verandering altijd mogelijk is.
 
Jonasson neemt de lezer wederom mee op een fantastische roadtrip, die je aan het lachen maakt, maar ook aan het denken zet. Absoluut materiaal voor nog een verfilming, het zou me niets verbazen als ook deze roman straks op het grote scherm te zien is. Ik kijk al uit naar het volgende boek!
 
 
Q: Las jij dit boek al? En wat vond je ervan vergeleken met De 100-jarige man?
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten